Mastektomi - Meme Kanseri

Mastektomi - Meme Kanseri

Kanser, kalp ve damar hastalıklarından sonra dünyada en fazla ölüme yol açan hastalık çeşitleri içinde yer alıyor. Kadınlara ve erkeklere göre daha yaygın görülen kanser çeşitleri vardır. Meme kanseri de kadınlarda görülen en yaygın kanser türlerinden biridir. Meme kanseri, meme dokusu hücrelerinde kontrolsüz bir şekilde çoğalmaya ve büyüme başlamasıyla birlikte oluşan tümör çeşididir. Meme kanserinde de erken teşhis tüm kanser türleri gibi çok önemlidir.

Meme kanseri tedavisi büyük bir kısmı cerrahi tedaviden oluşur. Meme dokusunun çıkarılmasıyla mastektomi tedavisi uygulanır. Farklı çeşitlere sahip olan mastektomide sadece tümör, tümörle birlikte bir miktar meme dokusu ya da meme dokusunun tamamı çıkabilir. Tüm bunlara ek olarak bazı hastalarda lenf düğümleri de tamamen çıkarılabilir. Meme kanserini önlemek mümkündür. Bunun için 20 yaş üzeri tüm kadınlar düzenli olarak kendi kendine meme muayenesi yapmayı öğrenmelidir. Ayrıca doktorların önerdiği aralıklarla meme kanseri taramasından da geçmeleri gerekir.

Mastektomi Nedir?

Meme kanserinin tedavi edilmesi amacıyla meme dokusunun alındığı cerrahi operasyona matektomi adı verilir. Günümüzün tıbbi teknolojilerine kadar meme kanserinde meme dokusu, tümör, koltuk altındaki lenf düğümleri ve göğüs altındaki bazı kasların tamamen çıkarıldığı operasyonlar yapılıyordu. Ancak, tıbbi alanda ve onkolojik cerrahi tekniklerinde yaşanan gelişmeler ile birlikte daha ileri mastektomi teknikleri ortaya çıkmıştır.

Bu tekniklerin yardımıyla uygun profildeki hastalarda göğüs derisi korunabilir. Böylece operasyon sonrasında doğal bir görünüme kavuşulur. Mastektomi operasyonu tek meme için uygulanabileceği gibi aynı anda iki memede de uygulanabilir. Mastektomi sonrası hastanın sağlık durumu elverişliyse ve kendi de istiyorsa, meme rekonstrüksiyonu olarak da adlandırılan uygulama ile memeye yeniden şekil verilir. Mastektomi işlemi ardından yapılabileceği gibi farklı bir tarih belirlenerek başka bir operasyonla da şekillendirme yapılabilir.

Mastektomiye Karar Verilen Durumlar Nelerdir?

Matektomi operasyonu, meme kanseri tespit edilen memeye ya da kanser gelişme riski olan meme dokusuna sahip olan hastalarda tedavi olarak meme dokusunun çıkarılması içinyapılan işlemdir. Bir memenin çıkarılması işlemine tek taraflı mastektomi adı verilir. Her iki memenin çıkarıldığı operasyon ise bilateral mastektomidir. Meme kanseri tedavisinde bir diğer uygulama şekli ise lumpektomidir. Bu tedavide tümör ve çevresindeki küçük bir sağlıklı alan çıkarılır, memeye dokunulmaz. Hangi operasyonun yapılması gerektiğine tamamen hastanın sağlık öyküsüne ve kanserin evresine göre karar verilir. Mastektomiye karar verilen durumlar aşağıdaki gibidir.

• Erken ve ileri evrede meme kanserinin tedavi edilmesi için,
• Hastanın birinci derece akrabalarında meme kanseri öyküsü yaşamış insanların olması ve meme kanserine yakalanma olasılığı yüksek görülen hastalarda önleyici tedavi olarak,
• İnflamatuar meme kanseri öyküsü olan kişiler,
• Paget hastalığı olan kişilere uygulanır.

Meme koruyucu cerrahinin uygun bulunmadığı hastalarda tek tedavi yöntemi olarak total mastektomi belirlenir. Bunun dışında lumpektomi yerine mastektomi operasyonunun tercih edildiği durumlar aşağıdaki gibi sıralanabilir.

• Memenin farklı bölgelerde birden çok tümör tespit edilmesi,
• Radyoterapi almış hastaların yeniden nüks yaşaması,
• Kanser teşhisi konan meme genelinde yaygın kalsiyum birikimina rastlanması,
• Lumpektomiden sonra memede halen kanser olması,
• Her iki memede yeniden kanser gelişme olasılığının yüksek olduğu durumlar,
• Tümörün meme boyutundan daha büyük olması,
• Hastanın radyasyon almasının riskli görüldüğü sağlık sorunlarının olması gibi durumlarda uygulanır.

Mastektomi Çeşitleri Nelerdir?

• Mastektomi operasyonu uygulanan tekniğe ve hangi dokuların çıkarıldığına göre çeşitlere ayrılır.
• Total (basit) mastektomi: kanserli meme dokusu tamamen çıkarılır. Bunun yanında koltuk altı lenf düğümleri ve göğüs altı kasları yerinde bırakılır.
• Çift mastektomi: koruyucu tedavi sırasında tercih edilen ve her iki memenin birden çıkarılmasıdır.
• Radikal mastektomi: Göğüs altı kaslarının, meme dokusunun ve koltuk altındaki lenf düğümlerinin çıkarıldığı operasyonudur.
• Modifiye radikal mastektomi: Meme dokusunun tamamının alındığı bir operasyondur. Aynı zamanda koltuk altı lenf düğümleri çıkarılırken göğüs kaslarının yerinde kaldığı tekniktir.
• Meme ucu koruyucu mastektomi: Cilt ve meme uçlarına dokunulmayan yeni bir tekniktir.
• Deri koruyucu mastektomi: bu operasyonda meme dokusu ve meme ucu alınır. Ardından meme yeniden yapılandırılır. Tüm bunlar yapılırken cildin sağlam bırakıldığı bir tekniktir.

Bunlar dışında birçok meme kanseri olgusu için lumpektomi bir tedavi seçeneği olarak değerlendirilir. Tümör ve çevresinde yer alan sağlam dokunun az bir miktarı çıkarılır ve göğüs yapısının korunması sağlanır. Kuadrenektomi de ise lumpektomiye oranla daha fazla meme dokusu çıkarılır. Ancak, halen memenin büyük bir kısmının yerinde bırakıldığı bir tekniktir.

Mastektomi Nasıl Yapılır?

Mastektomi operasyonuna karar verilen hastalarda operasyon ve risklerine ilişkin tüm bilgiler doktor tarafından hastaya iletilir. Omuz ağrıları ve sertleşme, kanama, koltuk altında uyuşma, ağrı, enfeksiyon, ve ödem gibi komplikasyonlar çeşitli riskler arasında yer alır. Tüm komplikasyonlar için gerekli bilgilendirmeler yine doktor tarafından yapılır. Mastektomi sonrasın meme rekonstrüksiyonu yaptıracak hastalarda gerekli planlamalar operasyon öncesinde yapılır.

Operasyondan önce doktorun önerdiği zamanda kan sulandırıcı kullanan hastaların bırakması gerekir. Operasyon genel anestezi altında uygulanır. Cerrah tarafından belirlenen bölgede kesi açılır ve meme dokusu üzerinde bulunan deriden ve göğüs kaslarından ayrılarak çıkarılır. Hastanın durumuna göre tercih edilen uygulama yapılır. Rekonstrüksiyon planlananan hastalarda, plastik cerrahi uzmanı devreye girer. Memenin yeniden şekillendirilir.

Bu işlem de tamamlandıktan sonra açılan kesiye dikiş atılır ve bandajlama yapılır. Operasyon ortalama 2-3 saat kadar sürer ancak, meme rekonstrüksiyonu gerçekleştirilecekse operasyonun süresi uzayabilir. Hasta birkaç gün hastanede doktor gözetimi altında tutulur.

Mastektomi Sonrası İyileşme Süreci Nedir?

Mastektomi operasyonu geçiren hastalar 3 günün sonunda taburcu edilir. Rekonstrüktif cerrahi işlemi uygulanan hastalar birkaç gün daha hastanede kalabilir. İyileşme sürecinin problem yaşanmadan atlatılabilmesi için doktorlar bazı tavsiyelerde bulunur. Operasyon bölgesinde sertlik oluşmasını önleyici egzersizler yapılması önerilir. Ayrıca ağrı ve komplikasyonların azaltılmasına yardımcı ilaç tedavileri tavsiyeler arasında ilk sıralarda yer alır.

Mastektomi operasyonu sonrasında birkaç hafta kadar istirahat etmek ve zorlayıcı fiziksel aktivitelerden uzak kalmak iyileşme sürecinin daha sağlıklı bir şekilde atlatılmasını sağlar.

DETAYLI BİLGİ AL