Artroskopik Ön Çapraz Bağ Rekonstrüksiyonu

Artroskopik Ön Çapraz Bağ Rekonstrüksiyonu - Diz

Diz ekleminin içindeki bacak kemiğinin (tibia) öne doğru kaçmasını engelleyen ön çapraz bağın travmatik olarak kopması, ön çapraz bağ hasarıdır. Bu kopmanın sonucunda bacak kemiğinin öne kaçmasını engelleyen mekanizma zarar görmüş olur. Böyle bir durumda hasta, dizinde öne doğru çıkma hissinden şikayetçidir. Dizinde dönme ve güvensizlik hissi yaşayan hastada ön çapraz bağ rekonstrüksiyonuna ihtiyaç duyulabilir. Eklem üzerinden açılan küçük bir delik ile içeri sokulan endoskop aracılığı ile artroskopik ön çapraz bağ rekonstrüksiyonu, diz operasyonu uygulanır.

Bu durum ile karşı karşıya kalan hastalar genellikle 16-50 yaşları arasındaki kişilerdir. Genellikle sportif faaliyetler esnasında ön çapraz bağın kopması yaşanır. İlerleyen dönemlerde ise dizde güvensizlik, dönme, boşalma hisleri gelişir. Çapraz bağ kopmasının tipik belirtisi, hastanın kopma hissi yaşamasıdır. Hasta bu süreçte sportif faaliyetlerine devam edemez, dizde kısa süre içinde ciddi bir şişme yaşanır.

Artroskopik Ön Çapraz Bağ Rekontrüksiyonu, Diz Ameliyat Tekniği Nasıl Uygulanır?

Hastanın dizinin önünden yaklaşık 3-4 cm’lik alandan giriş yapılır. Hamstring ve semitendinosus tendonları greft olarak alınır. Greft işlem sırasında sural sinir o bölgeden geçtiği için bazen greft alınma işleminde sinirde zedelenme yaşanır. Bu durumda bacakta uyuşma ve elektriklenme olabilir. Artroskopik ön çapraz bağ rekonstrüksiyonu, diz eklemine artroskopik olarak girilmesidir. Bu işlem sırasında ön çapraz bağ dışında kalan yapıların da kontrolleri yapılır.

Sonrasında diz ekleminden kopan ön çapraz bağ artıklarının uzaklaştırılması sağlanır. Ön çapraz bağda oluşan yapışma yerleri belirlenir. Bir kılavuzdan yardım alarak, tibia kemiğine ve ön çapraz bağ yerini alacak tendonların geçirilmesi için tünel açılır. Femur kemiği üzerinde alınan greftlerin çapında tünel açılması sağlanır. Sonrasında ön çapraz bağ şeklinde planlanan tendonlar, bu tünellerin içinden geçirilir. Femur ve tibia kemiklerine alınan tendonlarda sabitleme işlemi yapılır.

Artroskopik ön çapraz bağ rekonstrüksiyonu, diz operasyonunda bazı sorunlar ortaya çıkabilir. Bunlardan biri bağın sıkı şekilde sabitlenmesi sırasında, diz aşırı kırılarak yapılırsa dizin tam düz hale getirilmesinde zorluklar yaşanmasıdır. Tünellerin yerleşiminde uygun yerlerde yapılanma sık rastlanır. Özellikle erken dönemde yaşanan bağ kopması ya da yetersiz fonksiyon gösteren bir bağ olması gibi durumlar yaşanabilir. Daha ilerleyen yaşlarda uygulanan bağlarda daha sık karşılaşılmak üzere kemiksel yapılar ile bağ arasında sürtünmeler gelişebilir. Bunların serbestleştirilmesi çok önemlidir.

Artroskopik Ön Çapraz Bağ Rekontrüksiyonu, Diz Ameliyatında Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar Nelerdir?

• Tüm çapraz bağ kopmaları için ameliyat uygun seçenek değildir. Hastanın yaşının ileri olması durumunda ya da hastanın yaşının küçük olmasına rağmen belirgin kıkırdak harabiyeti ortaya çıkmışsa cerrahi düşünülmez.
• Ön çapraz bağda kopma yaşanmasına rağmen hasta ilerleyen yaşamında sportif beklenti içinde olmayacaksa ve bağ kopması sonrası dizinde boşalma hissetmiyorsa, bu hastalarda cerrahi uygulanmayabilir.
• Ön çapraz cerrahisi ile tedavi edilmeyen hastalarda, sportif faaliyetler ile kuvvetli bacak adeleleri oluşturulmaya çalışılmalıdır.
• Ön çapraz bağında kopma ve dizinde dönme, güvensizlik gibi ikincil semptomları olan hastalarda ameliyat kararı alınmaması, hastanın dizinde ilerleyen dönemlerde kıkırdak ve menisküs problemleri ortaya çıkmasına yol açabilir.
• Artroskopik ön çapraz bağ rekonstrüksiyonu, diz operasyonunda en önemli nokta, hastanın kendi tendonunun alınmasıdır. Artroskopik olarak ve anatomik tek femoral tünel açılması çok önemlidir.
• Hastanın bacağından tendon grefti alınması günlük ya da sportif faaliyetlerinde aksamaya yol açmaz.

Artroskopik Ön Çapraz Bağ Rekontrüksiyonu, Diz Ameliyatı Sonrası Süreç Nasıl Gelişir?

Hasta ameliyattan çıktıktan sonra bacağında bandaj ve dren yer alır. Yatak içinde yapılması gereken egzersizleri yatağında kendine gelir gelmez başlaması istenir. Hastanın dizinde yoğun buz uygulaması ve damardan anti ödem ilaçlar yapılır. Bu sayede olası ödemlere engel olunur. Artroskopik ön çapraz bağ rekonstrüksiyonu, diz operasyonunu sonrası kontrol grafisi çekilir. Grafi görüldükten sonra hastanın yürümesi planlanır.

Ameliyattan sonraki gün çift koltuk değneği yardımı ile bir fizyoterapist, hemşire ve tarafından oluşan bir ekip hastayı yürütür. Yürürken sanılanın aksine ağrı hissi çok azdır. Aynı operasyonda menisküs yırtığı için tamir de yapıldıysa, daha az yük verilmelidir. Hasta dizini tolere edebildiği kadar katlayabilir. Ancak, ilk günlerde dizi fazla katlamak hastayı zorlayabilir. Hastanın operasyon sonrası hastanede 1-2 gün kalması yeterli olacaktır.

Hasta evde dizine uyuyana kadar saat başı 15 dk buz uygulamalıdır. Çift koltuk değneği ile hareket etmeye çabalamalıdır. Yatak içinde yapacağı bacak kuvvetlendirme egzersizlerini, dizini yatak içi ya da otururken yapacağı katlama egzersizlerini eksiksiz yapmalıdır. Hastanın yaşı, ek hastalıkları, kullandığı ilaçlara göre venöz tromboemboli riski değerlendirilir. Doktor gerekli görürse düşük molekül ağırlıklı bir tedavi uygulanır.

Bu tedavi Artroskopik ön çapraz bağ rekonstrüksiyonu, diz operasyonundan sonra başlayıp, hasta taburcu olduktan sonra belirlenen bir süre devam ettirilir. Hastanın dikişleri kendiliğinden eriyen tipte uygulanır. Ameliyatın 2.haftasından itibaren hasta yarasına su değdirerek yıkanabilir. Yaranın üzerinde keselenme yapılması tavsiye edilmez. Ameliyat sonrası dikiş uçları ise kendiliğinden düşecektir.

Çocuklarda Artroskopik Ön Çapraz Bağ Rekonstrüksiyonu, Diz Operasyonu Uygulanır Mı?

Ergenlik döneminde ya da küçük yaşta olan çocuklarda ortaya çıkan yaralanmaların tedavilerinde en çok üzerinde durulan konu ameliyat sonrası oluşabilecek büyüme kusurlarına engel olmaktır. Bu büyüme kusurları içinde; kısalık, eğrilik ya da aşırı uzama sıralanabilir. Günümüzde büyüme kıkırdaklarını koruyucu tekniklerde yaşanan gelişmeler ile bu riskler hemen hemen ortadan kalkmıştır.

Çocukların % 5’inden azında, Artroskopik ön çapraz bağ rekonstrüksiyonu, diz operasyonu sonrası tedavi gerektiren büyüme kusuru görülebilir, ancak bu sorunlar tedavi edilebilir. Aksi durumda ise tedavi edilmemiş bir ön çapraz bağ yaralanması yaşandığında, geri dönüşü olmayan menisküs ve kıkırdak yaralanmaları ortaya çıkabilir. Tüm bunlar göz önünde bulundurulduğunda, günümüzde kabul edilen görüş, ön çapraz bağ yaralanması yaşayan çocuklarda Artroskopik ön çapraz bağ rekonstrüksiyonu, diz operasyonu ile tedavinin yapılmasıdır.

DETAYLI BİLGİ AL